เมื่อคิดวางแผนสร้างบ้าน สิ่งสำคัญคือต้องคำนึงถึงระยะห่างของบ้านจากเขตที่ดิน ระยะห่างนี้เรียกว่า "ระยะร่น" ซึ่งกำหนดโดยกฎหมายควบคุมอาคารในแต่ละพื้นที่ ระยะร่นมีไว้เพื่อความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว ป้องกันไม่ให้อาคารยื่นเข้าไปในเขตที่ดินของผู้อื่น และเพื่อป้องกันไม่ให้อาคารบดบังแสงแดดและทัศนียภาพ แต่ระยะร่นควรมีขนาดเท่าไร สมาคมธุรกิจสร้างบ้าน (Home Builder Association) นำข้อมูลเกี่ยวกับกฎหมายการร่นระยะ แบบฉบับง่ายๆ มาฝากกันค่ะ
กฎหมายการร่นระยะคืออะไร?
กฎหมายการร่นระยะ หมายถึง ระยะความห่าง หรือที่ว่างเว้นของสิ่งก่อสร้างบ้าน รวมไปถึงต่อเติมบ้าน ให้อยู่ในกฎหมายควบคุมอาคารที่กำหนดไว้ ว่าจะต้องมีระยะห่างเท่าไรถึงจะเป็นระยะที่เหมาะสม ปลอดภัย และถูกต้องตามกฎหมาย หากไม่ปฏิบัติตามที่กำหนดไว้ อาจต้องมีกฎและบทลงโทษสำหรับผู้ที่สร้างบ้าน จำเป็นต้องศึกษากฎหมายอย่างละเอียดมากที่สุดสำหรับระยะร่นของอาคารที่ควรรู้มีดังนี้
1. บ้านแถวที่ไม่อยู่ริมทางสาธารณะต้องมีถนนด้านหน้าใช้ร่วมกัน
กว้างไม่น้อยกว่า 6 เมตร ส่วนบ้านแถวด้านข้างใกล้เขตที่ดินคนอื่น กว้างไม่น้อยกว่า 2 เมตร เว้นแต่บ้านแถวที่ก่อสร้างขึ้นทดแทนอาคารเดิมโดยมีพื้นที่ไม่มากกว่าพื้นที่ของอาคารเดิมและมีความสูงไม่เกิน 12 เมตร
2. ความสูงของอาคารไม่ว่าจากจุดหนึ่งจุดใด
ต้องไม่เกิน 2 เท่าของระยะราบ วัดจากจุดนั้นไปตั้งฉากกับแนวถนนด้านตรงข้ามของถนนสาธารณะที่อยู่ใกล้อาคารนั้นมากที่สุด กรณีอาคารตั้งอยู่ริมหรือห่างไม่เกิน 100 เมตร จากถนนสาธารณะที่กว้างไม่น้อยกว่า 80 เมตร และมีทางเข้าออกจากอาคารสู่ทางสาธารณะนั้นกว้างไม่น้อยกว่า 12 เมตร ให้คิดความสูงของอาคารจากความกว้างของถนนสาธารณะที่กว้างที่สุดเป็นเกณฑ์
3. อาคารที่ก่อสร้างหรือดัดแปลงใกล้ถนนสาธารณะที่มีความกว้างน้อยกว่า 6 เมตร
ให้ร่นแนวอาคารห่างจากกึ่งกลางถนนสาธารณะอย่างน้อย 3 เมตร ไม่ให้มีส่วนร่วมของอาคารล้ำเข้ามาในแนวร่นดังกล่าว ยกเว้นรั้วหรือกำแพงกั้นแนวเขตที่สูงไม่เกิน 2 เมตร อาคารที่สูงเกิน 2 เมตร หรือ 8 เมตร ยกเว้นอาคารอยู่อาศัยไม่เกิน 3 ชั้น หรือไม่เกิน 10 เมตร และมีพื้นที่ไม่เกิน 1,000 ตารางเมตร ที่ก่อสร้างหรือดัดแปลงใกล้ถนนสาธารณะต้องมีระยะร่นดังต่อไปนี้
- ถ้าถนนสาธารณะนั้นมีความกว้างน้อยกว่า 10 เมตร ให้ร่นแนวอาคารห่างจากจุดกึ่งกลางถนนสาธารณะอย่างน้อย 6 เมตร
- ถ้าถนนสาธารณะนั้นมีความกว้างตั้งแต่ 10 เมตรขึ้นไป แต่ไม่เกิน 20 เมตร ให้ร่นแนวอาคารห่างจากเขตถนนสาธารณะอย่างน้อย 1 ใน 10 ของความกว้างของถนนสาธารณะ
- ถ้าถนนสาธารณะนั้นกว้างเกิน 20 เมตรขึ้นไป ให้ร่นแนวอาคารห่างเขตถนนสาธารณะอย่างน้อย 2 เมตร
4. ที่ดินที่อยู่มุมถนนสาธารณะที่กว้างตั้งแต่ 3 เมตรขึ้นไป
แต่ไม่เกิน 8 เมตร และมีมุมหักไม่น้อยกว่า 135 องศา รั้วหรือกำแพงกั้นเขตต้องปาดมุมมีระยะไม่น้อยกว่า 4 เมตร และทำมุมกับแนวถนนสาธารณะเป็นมุมเท่าๆ กัน ห้ามมีรั้ว กำแพง หรือส่วนของอาคารยื่นล้ำเข้ามาในที่ดินส่วนที่ปาดมุม
5. อาคารที่อยู่อาศัย ต้องมีที่ว่างไม่น้อยกว่า 30 ใน 100 ส่วนของพื้นที่ที่ดิน
6. อาคารสูงไม่เกิน 3 ชั้น และไม่อยู่ริมทางสาธารณะ
ต้องมีที่ว่างด้านหน้าอาคารกว้างไม่น้อยกว่า 6 เมตร ถ้าสูงเกิน 3 ชั้น ต้องมีที่ว่างกว้างไม่น้อยกว่า 12 เมตร ที่ว่างนี้อาจใช้ร่วมกับห้องแถวหรือตึกแถวอื่นก็ได้
7. อาคารที่สูงเกิน 2 ชั้น หรือ 8 เมตร
ยกเว้นอาคารอยู่อาศัยสูงไม่เกิน 3 ชั้น ไม่อยู่ริมทางสาธารณะ ให้มีที่ว่างด้านหน้ากว้างไม่น้อยกว่า 6 เมตร แนวอาคารด้านที่ประชิดติดริมทางสาธารณะ ต้องมีความยาวมากกว่า 1 ใน 8 ส่วนของความยาวเส้นรอบรูปภายนอกของอาคาร ทั้งนี้แนวอาคารด้านประชิดติดทางสาธารณะต้องห่างทางสาธารณะไม่เกิน 20 เมตร
8. อาคารด้านชิดที่ดินเอกชน
ช่องเปิด ประตู หน้าต่าง ช่องระบายอากาศ หรือริมระเบียงสำหรับชั้น 2 ลงมาสูงไม่เกิน 9 เมตร ต้องอยู่ห่างจากเขตที่ดินไม่น้อยกว่า 2 เมตร และสำหรับชั้น 3 ขึ้นไป หรือสูงเกิน 9 เมตร ต้องห่างไม่น้อยกว่า 3 เมตร
9. อาคารที่มีความสูงไม่เกิน 15 เมตร
ต้องมีที่ว่างโดยรอบอาคารไม่น้อยกว่า 1 เมตร ยกเว้นบ้านพักอาศัยที่มีพื้นที่ไม่เกิน 300 ตารางเมตร
10. บ้านพักอาศัยที่มีพื้นที่ไม่เกิน 300 ตารางเมตร
ให้ผนังด้านที่ไม่มีช่องเปิด สามารถสร้างห่างเขตที่ดินได้น้อยกว่า 1 เมตร ถ้าห่างเขตที่ดินน้อยกว่า 50 เซนติเมตร ต้องได้รับความยินยอมเป็นหนังสือจากเจ้าของที่ดินด้านนั้นด้วย
สำหรับเหตุผลที่ว่าทำไมจะต้องรู้มีระยะร่นและที่เว้นว่าง ในการก่อสร้างบ้านหรืออาคารที่ต้องชิดที่ดินอื่น เพื่อความปลอดภัยหากเกิดไฟไหม้ เรื่องความเป็นส่วนตัวของแต่ละบ้าน ไม่รบกวนกัน และหากมีการซ่อมแซมก็สามารถทำได้ง่าย ดังนั้นหากใครมีแผนที่คิดจะสร้างบ้าน อาคารหรือต่อเติมที่อยู่อาศัย จำเป็นต้องรู้เรื่องระยะร่น เพื่อการสร้างบ้านคุณภาพจะได้ถูกต้องตามกฎหมาย และไม่ต้องเสียเวลามานั่งรื้อและสร้างใหม่ ส่งผลให้มีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นงบประมาณบานปลายได้นั่นเอง
สนับสนุนบทความโดย
บริษัท อเรย์ คอนสทรัคท์ชั่น จำกัด
410/46-47 ซ.รัชดาภิเษก 24 ถ.รัชดาภิเษก แขวงสามเสนนอก เขตห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310
โทรศัพท์: 094-612-8788
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
เว็บไซต์: www.array.co.th